Chuyên trang thông tin...

Nằm ở phía Bắc của tỉnh Thái Nguyên với địa hình chủ yếu là đồi núi thấp, mang đặc trưng kiểu khí hậu ôn hòa, thổ nhưỡng với hơn 6.000 ha đất feralit đỏ vàng phù hợp cho cây chè phát triển.

Chính vì vậy, cây chè bắt đầu bén rễ trên đất Phú Lương từ năm 1945. Diện tích chè tiếp tục phát triển mạnh, đến năm 1973 toàn huyện có 242 ha, năm 1989 là 1.290 ha, năm 2000 là 2.670 ha. Từ năm 2000 đến năm 2023 toàn huyện trồng mới được 1.466 ha, nâng tổng diện tích chè lên trên 4.136 ha. Đây là thời kỳ diện tích chè trồng mới tăng cao nhất so với những năm trở về trước. Sản lượng chè búp tươi đạt trên 45.000 tấn/năm.

Trong những năm qua, huyện Phú Lương luôn quan tâm đến việc nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm chè, góp phần từng bước khẳng định, nâng cao uy tín thương hiệu chè. Cây chè được huyện xác định là loại cây trồng chủ lực đem lại hiệu quả kinh tế cao và bền vững, là cây xóa đói giảm giảm nghèo và làm giàu của nông dân.

Trong sản xuất, thâm canh người dân đã quan tâm hơn đến việc áp dụng theo quy trình VietGAP, hữu cơ; sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc sinh học, áp dụng hệ thống tưới tiết kiệm nước, đầu tư thay thế máy móc chế biến đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Hiện toàn huyện đã có hơn 1.100 ha chè được chứng nhận tiêu chuẩn VietGAP, 20ha được chứng nhận theo tiêu chuẩn hữu và 90 ha đang thực hiện mô hình tiêu chuẩn hữu cơ. Giá bán sản phẩm chè búp khô đã tăng bình quân từ 20 đến 25%/năm. Doanh thu bình quân đạt 250 - 300 triệu đồng/ha góp phần đưa giá trị sản xuất của cây chè chiếm 36% giá trị sản xuất ngành trồng trọt của huyện, đem lại giá trị kinh tế lớn cho người dân.

Việc chuyển đổi cơ cấu từ giống chè trung du già cỗi năng suất thấp sang trồng bằng giống chè mới có năng suất, chất lượng cao được người dân quan tâm chú trọng, trước năm 2000, diện tích chè toàn huyện chủ yếu là giống chè trung du thì nay diện tích chè giống mới chiếm trên 70% với các giống chủ yếu như: LDP1, TRI777, Kim Tuyên, Thuý Ngọc... đây là điều kiện thuận lợi để hình thành các vùng nguyên liệu chế biến chè xanh chất lượng cao theo định hướng của tỉnh.

Cùng với nâng cao chất lượng, phẩm chất cây chè, huyện Phú Lương cũng đã luôn tích cực đồng hành với các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất và Nhân dân trong việc phát triển sản xuất sản phẩm chè. Hiện nay huyện Phú Lương có 24/72 HTX hoạt động sản xuất, chế biến, kinh doanh sản phẩm chè búp khô. Một số hợp tác xã đã mạnh dạn tiếp cận các công nghệ chế biến sâu tạo ra các sản phẩm đa dạng về chủng loại như: chè đinh, chè tôm nõn, chè ướp sen, bột chè, kẹo chè, trà túi lọc..

Với 11 sản phẩm được chứng nhận OCOP thì có đến 8 sản phẩm chè với nhiều sản phẩm đạt chất lượng 4 sao. Người làm chè Phú Lương đã thành lập các mô hình tập thể, liên kết để kinh doanh quảng bá sản phẩm và áp dụng công nghệ trong chuyển đổi số giới thiệu sản phẩm trà của huyện; Tiếp tục phát triển đề án du lịch nông nghiệp, gắn cây chè với du lịch đồng thời giới thiệu những nét văn hoá truyền thống về đất và người Phú Lương.

Là vùng đất có bề dày về lịch sử văn hóa nơi lưu giữ nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể của cộng đồng các dân tộc; địa phương có diện tích chè lớn đứng thứ 2 của tỉnh, chính vì vậy Phú Lương tiếp tục thực hiện cơ cấu lại, phát triển nông nghiệp, kinh tế nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới theo hướng “nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại và nông dân văn minh”.

Huyện cũng xây dựng các sản phẩm chất lượng cao gắn với văn hoá trà và phát triển du lịch như: Du lịch nông nghiệp, du lịch lịch sử, văn hóa, tâm linh gắn với văn hóa trà… Qua đây nhằm nâng cao giá trị sản phẩm chè, để văn hoá trà trở thành yếu tố cốt lõi, tạo đà cho phát triển sản xuất nông nghiệp để sản phẩm trà không chỉ là một thức uống chủ yếu mà nó trở thành sản phẩm kết tinh giá trị văn hoá độc đáo, đồng thời khẳng định thương hiệu Trà Phú Lương “Hương vị quê hương -Vững vàng hội nhập”.

Với việc hưởng trọn nguồn nước mát từ thượng nguồn sông Cầu, được chắt lọc tự nhiên qua dòng chảy tích lũy nhiều khoáng chất và chất hữu cơ, nên dù có chế biến bằng phương pháp nào thì chè Phú Lương vẫn “tỏa hương” riêng; có vị phù sa màu mỡ của sông Cầu, thoảng hương vị cốm non lúa nếp vải thuần khiết, rất đậm vị trà nhưng chát ngọt hài hòa mà tinh tế.

Đất và người Phú Lương gắn bó với cây chè đã bao đời nay, cây chè không chỉ là cây kinh tế chủ lực của huyện mà còn là cây trồng gắn bó với nhiều nét văn hoá truyền thống của người dân Phú Lương. Dưới tán rừng, nương chè, sau những ngày nông nhàn người làm chè Phú Lương lại ngân lên điệu Sấng Cọ, âm vang trong núi rừng, nương chè là điệu múa tắc xình với ước mong mang lại một mùa màng no ấm, bội thu, mưa thuận gió hoà./.

Thực hiện: Văn Hùng, Phương Hảo, Thanh Tuấn