Chuyên trang thông tin...

Chúng tôi về xã Tô Múa (Vân Hồ) khi nhân dân trong xã đang hối hả vào vụ thu hoạch lứa chè xuân. Những năm qua, chè Tô Múa đang ngày càng khẳng định thương hiệu, chất lượng, sản lượng của cây chè được trồng ở vùng đất có độ cao gần 1.000 m so với mực nước biển, đã và đang trở thành cây trồng chủ lực, là tiềm năng, lợi thế trong phát triển kinh tế, xã hội của người dân trong xã.

Cây chè Tô Múa có đặc điểm lá to, búp dày, được mang từ huyện Đà Bắc (Hòa Bình) về trồng đến nay được khoảng 60-70 năm. Năm 1960, phong trào trồng chè được phát triển, nhân dân các bản Đá Mài, bản Mến, bản Dạo là những người tiên phong trong trồng chè kinh doanh của xã. Thương hiệu chè Tô Múa được khẳng định cả trong và ngoài nước, được xuất khẩu sang Liên Xô và Đông Âu. Cây chè ở Tô Múa cũng có nhiều thăng trầm, trước đây diện tích chè của xã khá lớn, tuy nhiên vào cuối năm 1990, do những biến động chính trị tại Liên Xô và Đông Âu đã phá vỡ mối liên kết với các bạn hàng truyền thống, giá chè thấp, không tiêu thụ được nên diện tích bị bỏ hoang. Đến năm 1996, được sự giúp đỡ của Công ty Chè Mộc Châu, nhân dân xã Tô Múa tiếp tục mở rộng diện tích và đưa cây chè trở lại thành cây trồng chủ lực trong phát triển kinh tế, xã hội của xã.

Hiện xã Tô Múa có 430 ha chè Shan tuyết, trồng ở hầu hết trên diện tích đất đồi của 15/15 bản, với trên 80% số hộ dân trong xã tham gia sản xuất, kinh doanh chè. Chè được bà con trồng trên đồi, nương, vườn nhà và diện tích chè kinh doanh lâu năm cho thu nhập cao, ổn định vẫn tập trung nhiều ở các bản: Liên Hưng, bản Mến, bản Pàn... Ông Hà Văn Thuần, Chủ tịch UBND xã Tô Múa cho biết: Xác định chè là cây chủ lực trong phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo của địa phương, xã đã tuyên truyền, vận động các gia đình tập trung cải tạo, chăm sóc diện tích chè đã trồng, tiến tới sản xuất, chế biến chè an toàn, chất lượng cao hơn; xã cũng phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện tổ chức các lớp chuyển giao kỹ thuật trồng, bón phân, làm cỏ và chăm sóc cây chè theo tiêu chuẩn VietGAP. Thường xuyên liên hệ, tạo cầu nối với Công ty cổ phần Chè Tô Múa Vân Hồ và Công ty cổ phần đầu tư và sản xuất chè Tô Múa để tiêu thụ chè búp tươi cho bà con. Năng suất chè bình quân của xã đạt hơn 12 tấn/ha, sản lượng chè nguyên liệu năm 2018 đạt trên 5.000 tấn, với giá thu mua ổn định 6.000 đồng/kg búp chè tươi đã đem lại nguồn thu nhập đáng kể cho nhân dân trong xã.

Đến bản Liên Hưng, chúng tôi cảm nhận một không gian yên bình, thoáng mát với những đồi chè hình bát úp xanh ngát. Tại đồi chè của ông Nguyễn Văn Thủ, một gia đình có kinh nghiệm trong sản xuất, chế biến chè và có nhiều đóng góp cùng nông dân trong xã xây dựng thương hiệu chè Tô Múa. Ông Thủ chia sẻ: Gia đình tôi có trên 2 ha chè, mỗi năm thu hoạch 6 lứa, sản lượng khoảng 48 tấn/năm. Hiện gia đình tôi cùng một số hộ trồng chè ở trong xã đang bắt đầu áp dụng sản xuất chè sạch theo tiêu chuẩn VietGAP, áp dụng quy trình trồng và chăm sóc chè không sử dụng phân bón hóa học mà chủ yếu dùng phân bón hữu cơ, xử lý đất bằng công nghệ sinh học. Năm 2016, gia đình đóng góp cổ phần tham gia thành lập Công ty cổ phần đầu tư và sản xuất chè Tô Múa, đầu tư nhà xưởng chế biến chè tươi để thu mua nguyên liệu, đảm bảo đầu ra cho bà con trong bản và trong xã. Trong 2 năm 2017 và 2018, Công ty đã chế biến, xuất khẩu được trên 140 tấn chè khô sang các nước Ấn Độ, Pakistan, Campuchia... Hiện xã Tô Múa đang tiếp tục tuyên truyền, vận động nhân dân các bản tham gia xây dựng khu vực sản xuất chè chất lượng cao tập trung; phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện tiến hành kiểm tra, chỉ đạo, hướng dẫn người dân áp dụng các biện pháp khoa học, kỹ thuật, thực hiện mô hình sản xuất chè an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP, nâng cao chất lượng, sản lượng chè, ngày càng khẳng định và phát triển thương hiệu chè chất lượng cao Tô Múa trên thị trường.

Bên cạnh kết quả đạt được, hiện việc phát triển cây chè ở Tô Múa còn một số khó khăn do nhân dân trong xã chủ yếu phát triển chè theo hướng tự phát, bước đầu tiếp cận với việc áp dụng kỹ thuật trồng và chăm sóc chè an toàn nên chất lượng, sản lượng chưa được như kỳ vọng; Công ty cổ phần Chè Tô Múa Vân Hồ và Công ty cổ phần đầu tư và sản xuất chè Tô Múa chưa thể thu mua hết toàn bộ nguyên liệu chè cho bà con... Vì vậy, việc phát triển cây chè ở Tô Múa cần có sự liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp với người trồng chè, bao tiêu sản phẩm với giá cả hợp lý để khuyến khích người dân giữ cho vùng chè phát triển ổn định.

Mạnh Hùng