Chuyên trang thông tin...

BHG - Chúng tôi đến thôn Phìn Hồ, xã Thông Nguyên (Hoàng Su Phì) vào một ngày Đông, trong cái rét buốt của gió núi và những cơn mưa rừng mịt mù ở vùng chè Shan tuyết cổ thụ trên đỉnh Tây Côn Lĩnh cao gần 2.000 m so với mực nước biển. Bà Triệu Mùi Nghí nhanh tay pha trà đón khách. Nhấp chén chè màu nước xanh, vàng sánh được chế biến từ những búp lá tươi non trên cây chè cổ thụ hàng trăm năm tuổi, hương thơm đậm đà và vị nồng chát xen lẫn ngọt hậu cứ luyến lưu mọi người…

Những người già nhất ở bản Phìn Hồ này cũng không nhớ nổi đồi chè cổ thụ có từ bao giờ. Chỉ biết khi lớn lên đã thấy những cây chè Shan tuyết cao quá đầu người, trải qua bao mùa mưa nắng vẫn hiên ngang, sừng sững giữa núi đồi; bền bỉ và kiên trì bám đất như chính sức sống của cộng đồng người Dao cư ngụ bao đời dưới dải Tây Côn Lĩnh hùng vĩ.

Bà Triệu Mùi Nghí cho biết: “Trước đây, người Dao ở bản này chưa biết quý trọng cây chè, cứ để mặc cây tự lớn với nắng mưa, sương gió. Hồi đó, bán cũng được ít lắm, chủ yếu là hái về rồi sao lên để gia đình uống thôi. Nhưng bây giờ thì khác rồi, nhà nào có chè cũng học cách chăm sóc cây và thu hái đúng mùa vụ theo hướng dẫn của cán bộ khuyến nông. Nhiều hộ trong thôn đã thoát nghèo, vươn lên khá giả nhờ cây chè Shan tuyết. Với đồng bào Dao ở đây thì cây chè đã trở thành linh hồn của bản, đem lại no ấm cho người dân…”.

Xã Thông Nguyên có 13 thôn, bản, nhưng cây chè chỉ tập trung ở một số thôn có khí hậu mát mẻ, với độ cao trên 1.000 m so với mực nước biển, như các thôn: Phìn Hồ, Giàng Thượng, Nậm Hồng, Làng Giang… Chè Shan tuyết Thông Nguyên cây cao, tán rộng, búp to đều, đặc biệt chè rất sạch, không sử dụng bất cứ loại hóa chất nào trong quá trình chăm sóc, thu hái, sao chế và bảo quản. Mỗi ấm chè có thể pha đến vài lần nước mà vẫn giữ được màu xanh, vàng sánh đặc trưng và vị đậm đà, đượm hương núi rừng.

Luôn hiện hữu và gắn bó với đời sống của đồng bào Dao, Tày ở Thông Nguyên, những năm qua, chè Shan tuyết đã trở thành cây trồng chủ lực, góp phần nâng cao thu nhập, xóa đói, giảm nghèo cho người dân. Chính quyền địa phương xác định, chè là cây “mũi nhọn” trong phát triển kinh tế và tập trung tuyên truyền, vận động người dân chăm sóc, thu hái, sao chế, bảo quản đúng quy trình kỹ thuật; tuyệt đối nói không với phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật và thuốc diệt cỏ để giữ gìn thương hiệu chè Shan tuyết đã được chứng nhận đạt tiêu chuẩn hữu cơ.

Chủ tịch UBND xã Thông Nguyên, Vũ Thế Phương cho biết: Hiện nay, toàn xã có 655 ha chè, trong đó cho thu hoạch là 492,4 ha, sản lượng đạt hơn 2.000 tấn chè búp tươi/năm. Diện tích được chứng nhận đạt tiêu chuẩn hữu cơ là 105 ha. Trên địa bàn xã hiện có 1 HTX và 6 cơ sở chuyên thu mua, chế biến chè và hơn 400 máy chế biến chè mini ở các thôn, bản. Với giá thu mua chè tươi từ 10.000 – 15.000 đồng/kg, chè khô từ 150.000 – 300.000 đồng/kg, tuy nhiên do chè Shan tuyết chỉ thu hái được 3 vụ chính/năm nên tính bình quân, 1 ha chè cho thu nhập khoảng 40 triệu đồng/năm. Có thể khẳng định, cây chè đã đem lại nguồn thu nhập đáng kể, giúp người dân xóa đói, giảm nghèo hiệu quả. Ngoài việc duy trì và chăm sóc tốt diện tích chè hiện có, xã tập trung chỉ đạo, hướng dẫn người dân đẩy mạnh sản xuất theo hướng hữu cơ, đảm bảo giữ vững thương hiệu chè Shan tuyết Thông Nguyên và trồng dặm những diện tích bị mất khoảnh bằng giống địa phương…

Chúng tôi rời thôn Phìn Hồ khi những cơn mưa rừng trở nên nặng hạt, sương mù giăng kín đỉnh núi, vờn trên những thân cây chè cổ thụ mà hương vị nồng nàn, ngọt đắng đan xen của chén chè Shan tuyết vẫn hòa quyện trong mỗi người. “Ai ơi dẫu đến một lần, sẽ gặp hương chè níu chân” - quả thực hương vị núi rừng của chè Shan tuyết Thông Nguyên có sức hấp dẫn lạ thường với những ai đã một lần đặt chân đến nơi đây và “dạm ngõ” với tách chè Shan tuyết!

Bài, ảnh: NGUYỄN PHƯ� NG