Chuyên trang thông tin...

Người dân thôn Khuẩy Phầy, xã Hồng Thái (Na Hang) chăm sóc chè Phúc Vân Tiên đầu vụ xuân 2018.

TQĐT - Ít ai biết rằng chè đặc sản Kia Tăng được trồng tại xã Hồng Thái (Na Hang), nơi có độ cao 1.200 m so với mực nước biển. Hiện sản phẩm chè Kia Tăng đã cho thu hoạch, giá trị sản phẩm đạt cao nhất trong các sản phẩm chè của Tuyên Quang.

Từ truyền thuyết…

Xã Hồng Thái nơi lưu giữ những cây chè Shan tuyết cổ thụ, gốc to xù xì mốc trắng, thân cao và tán xum xuê cõng tua tủa những chồi non. Vào vụ thu hái, người dân phải bắc những chiếc thang dài mới thu được búp non đưa về chế biến.

Ở nơi này, bà con còn lưu truyền sự tích cây chè trên núi Kia Tăng. Chuyện kể rằng, thời xa xưa có người vợ trẻ mỏi mắt chờ chồng. Nhưng chàng cứ đi biền biệt, còn nàng ngày cũng như đêm không ngủ mà luôn mong ngóng. Thế rồi, cho đến một ngày kia nàng gục ngã ôm mối tình chung thủy về nơi suối vàng. Ngày tháng qua đi, tại vị trí nơi nàng yên nghỉ, mọc lên một loài cây cành lá xum xuê, búp non tua tủa, hái búp cây ấy đưa vào miệng nhai có vị chát, ngọt, người dân gọi là cây chè. Và câu chuyện về cây chè trên núi Kia Tăng được người dân lưu truyền từ đó.

Về xã vùng cao Hồng Thái vào dịp giữa hè, chúng tôi bắt gặp những cô gái Dao, Mông xúng xính xiêm y thổ cẩm, đeo gùi chứa đầy búp chè trên lưng từ trên núi xuống. Ông Hoàng A Páo ở thôn Khuẩy Phầy bảo, giống chè cổ có hương vị không bằng chè giống mới. Năm 2015 Công ty cổ phần Chè núi Kia Tăng của tỉnh đưa giống chè mới về trồng phát triển tốt lắm. Gia đình ông cũng tham gia trồng 4.500 m2 chè Phúc Vân Tiên và được thu hái rồi. Hái chè đòi hỏi công phu lắm, khi hái phải lựa lúc còn sương, rồi phải hái nhanh, nếu để ánh nắng rọi lên lá sẽ làm tăng vị chát, mất mùi hương, giảm chất lượng chè nguyên liệu. Anh Lý Văn Đình, cùng thôn Khuẩy Phầy cũng trồng 8.900 m2 chè. Chỉ vào vườn chè, anh Đình bảo, người Mông chúng tôi biết ơn doanh nghiệp nhiều lắm, họ đã đưa giống chè mới về trồng, dạy cách chăm sóc, bảo vệ cây và thu hái sản phẩm. Từ khi chè cho thu hoạch, bà con trong thôn có thu nhập, không còn cảnh đói giáp hạt như ngày trước nữa.

Khai thác tiềm năng, lợi thế

Anh Đặng Đức Toàn, Bí thư Đảng ủy xã Hồng Thái cho biết, công ty lựa chọn loại cây công nghiệp có giá trị kinh tế cao, phù hợp với điều kiện đất đai, khí hậu của địa phương đã mang lại lợi ích thiết thực cho 41 hộ dân tham gia trồng chè tăng thu nhập, góp phần tích cực vào chương trình xóa đói giảm nghèo của xã. Công ty đã áp dụng tiến bộ kỹ thuật canh tác trên đất dốc theo hình vành khăn, trồng chè theo đường đồng mức đã phủ xanh đất trống đồi trọc, chống xói mòn, sạt lở đất; môi trường sinh thái cũng như cuộc sống của người dân được cải thiện rõ rệt.

Anh Ngô Đức Tú, Giám đốc Công ty cổ phần Chè Núi Kia Tăng phân tích, với kinh nghiệm nhiều năm sản xuất kinh doanh chè, anh thấy rằng yếu tố quan trọng là thị trường. Đấy là điều cốt lõi để người làm chè và vùng nguyên liệu tồn tại. Chè là cây ưa nóng ẩm, điều kiện nhiệt độ dao động từ 20 đến 28 độ C là phù hợp nên công ty đã xin chủ trương của tỉnh, liên kết với các hộ dân ở thôn Khuẩy Phầy trồng trên 30 ha chè. Trước yêu cầu khắt khe của người tiêu dùng về chất lượng chè và an toàn thực phẩm, doanh nghiệp đã tuyển chọn giống chè Phúc Vân Tiên và Kim Tuyên vào địa bàn. Hai giống chè đặc sản này hội tụ cả ba yếu tố hương thơm, vị đậm, nước xanh. Đặc biệt, ở độ cao trên 1.000 m so với mực nước biển, điều kiện tự nhiên của xã Hồng Thái quanh năm mát mẻ là môi trường thích hợp để trồng và phát triển 2 giống chè đặc sản này. Thực tế đã minh chứng, sau 3 năm trồng, 2 giống chè mới cho năng suất từ 3,1 đến 3,3 tấn/ha với giá thu mua bình quân 27.000 đồng/kg (27 triệu đồng/tấn) thì diện tích trồng chè năm thứ 3 đã đạt thu nhập gần 90 triệu đồng/ha/năm. Đây là một kỳ tích trong canh tác ở vùng cao.

Bộ phận đóng gói chè thành phẩm của Công ty cổ phần Chè núi Kia Tăng.

Chè Kia Tăng giá 1,5 triệu đồng được khách đặt mua

Sở hữu một vùng núi non hùng vĩ, thấm đẫm màu xanh của rừng tự nhiên, Hồng Thái còn được gọi “Sa Pa” của Tuyên Quang. Nơi đây có những ruộng bậc thang trải dài như thác đổ, ngọn núi Kia Tăng quanh năm mây phủ sà xuống vùng nguyên liệu chè đặc sản tua tủa búp non, khung cảnh như thực, như mơ, níu chân du khách. Đây là điểm đến của khách du lịch theo tour Một hành trình - Hai điểm đến của tuyến Na Hang - Ba Bể. Du khách đến với Tuyên Quang, về với Na Hang, Hồng Thái không chỉ được ngắm cảnh sắc của non nước mây trời mà còn được thưởng thức hương vị chè Kia Tăng, sản phẩm được chắt chiu những tinh hoa của đất trời ở miền non cao.

Việc huyện tạo lập vùng nguyên liệu chè ở xã Hồng Thái đã bổ sung vào cơ cấu giống chè trên địa bàn, giúp huyện có thêm sản phẩm chè mới và vùng sản xuất hàng hóa tập trung. Bên cạnh đó, việc huyện đầu tư trồng chè giống mới thực hiện biện pháp sản xuất chè hữu cơ, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, phát triển du lịch và kinh tế. Đặc biệt, sản xuất chè theo tiêu chuẩn VietGAP, Organic sẽ giúp quản lý sản xuất theo hướng giảm thiểu tình trạng mất an toàn vệ sinh sản phẩm và môi trường sinh thái. Theo dự kiến của công ty, năm 2018 với vùng nguyên liệu chè hiện có, sản lượng ước đạt 25 tấn búp tươi sẽ chế biến được 5 tấn chè thành phẩm với giá bán 1,5 triệu đồng/kg (đơn đặt hàng của khách), doanh thu đạt được 750 triệu đồng. Theo anh Đặng Văn Tưởng, đại diện của công ty hướng dẫn bà con thu hái và chăm sóc chè trên địa bàn Hồng Thái, chè đang trong giai đoạn kiến thiết mà đã cho năng suất trên 3 tấn/ha thì khi vào tuổi chè kinh doanh sẽ đạt trên 10 tấn/ha.

Lựa chọn giống chè mới có năng suất, chất lượng vượt trội, tạo ra sản phẩm chè đặc sản của huyện vùng cao đã khẳng định vai trò của doanh nghiệp tham gia vào Chương trình xây dựng nông thôn mới và góp phần thúc đẩy kinh tế du lịch phát triển. Sự thành công của công ty góp phần bổ sung giống chè mới vào cơ cấu giống chè của tỉnh, tạo ra sản phẩm đặc sản có giá trị cao, đẩy mạnh tốc độ công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn.

Ghi chép: Duy Hùng