© CHELANGSON.COM | Công ty cổ phần chè Thái Bình Lạng Sơn
Để cây chè Lào Cai phát triển bền vững


Người dân xã Bản Liền (huyện Bắc Hà) thu hoạch chè. Ảnh: T.X.C.

(ĐCSVN) - Khẳng định rõ vai trò cây trồng chủ lực, tiếp tục triển khai các giải pháp đồng bộ, toàn diện sẽ là “chìa khóa” để tỉnh Lào Cai tiếp tục nâng cao giá trị cây chè; vừa thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương phát triển, vừa giúp nông dân tăng thu nhập, nâng cao đời sống ngay tại quê hương.

Nằm cách trung tâm huyện Bắc Hà hơn 30 km, xã vùng cao Bản Liền từ lâu nổi tiếng là vùng chuyên canh chè hàng đầu của tỉnh Lào Cai với nhiều cây chè Shan cổ thụ. Những sản vật này đang được người dân quan tâm đầu tư, sản xuất theo quy trình nghiêm ngặt, vừa đảm bảo an toàn, vừa lưu giữ được hương vị đặc trưng, mang tính khác biệt và đã tạo được thương hiệu, có mặt tại nhiều thị trường. Chè Bản Liền nổi tiếng có màu nước đẹp, khi pha nước trà có màu xanh nhạt quyện lẫn màu vàng nhạt như mật ong rừng, có hương thơm quyến rũ. Nước chè có vị ngọt thơm để lại vị ngọt lâu trong miệng sau khi uống…

Hiện toàn xã Bản Liền có khoảng trên 600 ha chè Shan, trong đó có đến hơn 400 ha được công nhận “chè hữu cơ” với 310 hộ dân tham gia liên kết sản xuất. Đặc biệt, từ sau khi sản phẩm của Hợp tác xã chè Bản Liền Bắc Hà đạt chứng nhận OCOP 5 sao, giá trị kinh tế từ cây chè đã được nâng lên rõ rệt.

Tìm hiểu được biết, không chỉ riêng xã Bản Liền, huyện Bắc Hà, tại nhiều địa phương ở Lào Cai, cây chè đã thực sự khẳng định rõ vai trò cây trồng chủ lực. Theo thống kê, toàn tỉnh Lào Cai hiện có khoảng trên 7.340 ha chè trồng tập trung, trong đó, có 4.868 ha chè kinh doanh, hơn 2.470 ha chè kiến thiết cơ bản. Người trồng chè ở Lào Cai trồng một số giống chè chủ yếu như: chè Shan, chè chất lượng cao (Kim Tuyên, Ô Long, Thúy Ngọc…), chè lai, chè trung du. Năng suất chè búp tươi năm 2022 đạt 76,3 tạ/ha. Năm 2022, sản lượng chè búp tươi đạt 39.155 tấn; giá trị sản xuất từ cây chè đạt 274 tỷ đồng.

Năm 2021, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lào Cai khóa XVI đã Ban hành Nghị quyết số 10-NQ/TU về “Chiến lược phát triển nông nghiệp hàng hóa tỉnh Lào Cai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050”, trong đó xác định chè là 1 trong 5 loại cây trồng chủ lực. Thực hiện Nghị quyết số 10, Lào Cai đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm phát triển cây chè theo hướng hiệu quả, bền vững. Nhờ đó, đến đầu năm 2023, Lào Cai đã có trên 827ha chè sản xuất thực hành nông nghiệp tốt (trong đó, 100ha sản xuất chè theo tiêu chuẩn VietGap; trên 727ha chè đạt tiêu chuẩn hữu cơ). Sản phẩm chè hữu cơ của Lào Cai đạt tiêu chuẩn xuất khẩu sang châu Âu, một số thị trường Trung Đông và thị trường Đài Loan (sản phẩm chè Ô Long)…

Theo tính toán, năm 2020, giá trị bình quân thu nhập từ sản lượng chè búp tươi đạt trên 236 tỷ đồng. Năm 2022, giá trị thu nhập của sản lượng chè tươi toàn tỉnh tăng trên 274 tỷ đồng, gấp 1,16 lần so với năm 2020. Nguyên nhân tăng là do cây chè đang bắt đầu vào giai đoạn phát triển mạnh, cho năng suất cao. Mặt khác, thị trường chè chất lượng cao đã được phát triển mở rộng, giá trị thu mua chè búp tươi được tăng lên rõ rệt.

Cùng với mở rộng diện tích, xây dựng các vùng chuyên canh chè sạch, chè an toàn,… Lào Cai cũng quan tâm hỗ trợ phát triển công nghệ chế biến các sản phẩm chè. Trên địa bàn tỉnh hiện có 14 doanh nghiệp, cơ sở chế biến sản phẩm chè; bao gồm 4 nhà máy, 10 xưởng chế biến, công suất chế biến đạt trên 180 tấn chè búp tươi/ngày. Ngoài ra, có khoảng trên 350 lò chế biến công xuất nhỏ theo quy mô hộ gia đình.

Việc hình thành các vùng sản xuất chè tập trung theo hướng hàng hóa trên địa bàn toàn tỉnh đã tạo việc làm cho hàng chục ngàn lao động có việc làm và thu nhập ổn định. Hiện tại, đã phát triển được vùng chè tại các xã vùng cao đặc biệt khó khăn, với hàng ngàn ha được áp dụng thâm canh, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm chè, sản xuất chè hữu cơ, chè chất lượng cao phục vụ cho xuất khẩu. Chất lượng vùng chè nâng lên rõ rệt đã hình thành vùng sản xuất liên kết chế biến ổn định cho các huyện: Mường Khương, Bắc Hà, Bảo Yên, Bảo Thắng. Các sản phẩm chè ngày càng đa dạng, phong phú về chủng loại, đảm bảo phục vụ nhu cầu tiêu thụ của người tiêu dùng trong và ngoài nước như: Chè sao lăn, chè xanh, chè Ô Long, chè Hương Nhài...

Thu hoạch chè búp tươi tại xã Bản Sen, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai. Ảnh: Văn Văn.

Theo ông Hoàng Quốc Khánh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai, hiện toàn tỉnh đã xây dựng được nhiều vùng chè có năng suất cao và chất lượng tốt, nổi tiếng như: Bản Liền (Bắc Hà); Lùng Vai, Cao Sơn (Mường Khương); Phong Hải, Phú Nhuận (Bảo Thắng); … một số sản phẩm chế biến đã được đạt chứng nhận OCOP đạt từ 3 đến 5 sao (trong đó, sản phẩm Hợp tác xã chè Bản Liền Bắc Hà đạt 5 sao). Việc phát triển các loại cây trồng chủ lực nói chung, nhất là phát triển cây chè gắn với vùng chế biến và tiêu thụ sản phẩm đã mở ra cơ hội giúp nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp, phát triển mạnh các sản phẩm sạch, sản phẩm có nguồn gốc chất lượng cao và tạo ra sự liên kết giữa các vùng sản xuất; từ đó xây dựng thương hiệu hàng hóa của từng địa phương, góp phần tăng thu nhập, nâng cao chất lượng cuộc sống của bà con nông dân.

Tuy nhiên, để tiếp tục phát triển cây chè theo hướng bền vững, Lào Cai đang đứng trước những thách thức không nhỏ, nhất là nguy cơ thoái hóa một số giống chè truyền thống; tình trạng chất lượng cây giống chưa bảo đảm trong mở rộng diện tích chè; số ít người dân chưa nhận thức đầy đủ về yêu cầu phát triển chè sạch, chè an toàn; công nghiệp chế biến các sản phẩm chè chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn…

Với mục tiêu duy trì vai trò cây trồng chủ lực của cây chè, ngành Nông nghiệp tỉnh Lào Cai đã đề ra kế hoạch năm 2023 trồng mới 1.055 ha chè, mục tiêu đến năm 2025, diện tích chè tập trung toàn tỉnh đạt 8.420 ha và tập trung đầu tư thâm canh trên 5.000 ha chè kinh doanh theo hướng sản xuất an toàn; nâng cao năng suất, chất lượng chè ổn định trên 10 tấn/ha/năm.

Theo đó, để tiếp tục phát huy thế mạnh từ sản xuất chè trên địa bàn, tỉnh Lào Cai sẽ tăng cường công tác tuyên truyền đến người dân các địa phương trong tỉnh, tích cực tham gia sản xuất trồng chè có chất lượng, theo hướng canh tác hữu cơ, bền vững. Đồng thời, ngành Nông nghiệp cần chủ động phối hợp với các địa phương đảm bảo đủ giống chè đạt chất lượng cho nhu cầu trồng năm 2023. Đảm bảo 100% diện tích chè kinh doanh áp dụng các biện pháp kỹ thuật có hiệu quả trong thâm canh. Hướng dẫn chăm sóc thu hái chè kinh doanh theo đúng quy trình trồng, thâm canh, chăm sóc chè đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm; chú trọng khâu bảo quản và vận chuyển nhằm đảm bảo nguồn nguyên liệu tốt phục vụ chế biến.

Về lâu dài, cần đẩy mạnh đầu tư áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào thâm canh chè, nâng cao chất lượng chè búp tươi, chế biến chè chất lượng, giá trị cao. Đầu tư nâng cấp các nhà máy, mở rộng công suất xưởng chế biến đến năm 2025 đạt 250 tấn chè búp tươi/ngày; chế biến sản phẩm chè chất lượng cao, có giá trị, tạo thương hiệu mạnh trên thị trường: chè xanh duỗi, chè Ô Long, chè trắng, hồng trà, bạch trà, trà matcha, trà túi lọc…

Tích cực đa dạng hóa sản phẩm chế biến, thay đổi mẫu mã, bao bì, đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng, tăng cường quảng bá xúc tiến thương mại để vừa phát triển thị trường trong nước, vừa mở rộng xuất khẩu chè Lào Cai sang những thị trường cao cấp. Qua đó, khai thác tốt các tiềm năng sẵn có, gia tăng giá trị kinh tế của cây chè, giúp bà con nông dân có điều kiện tăng thu nhập, phát triển đời sống ngay tại quê hương trên cơ sở gắn bó cùng cây chè truyền thống./.

Phạm Như Quỳnh


Cập nhật: 132023
Nguồndangcongsan.vn